Metastatik Omurga Tümörleri

Olgu 1

Aşağıda Sırtın 11 numaralı kemiğine yayılım yaparak kemiğin çökmesine ve arkasındaki omuriliğin bası altında kalmasına neden olan bir hastamda tümör ile dolduğu için zayıflayıp çöken omurgayı 3600 çıkararak yerine nasıl kafes koyduğumuzu gösterdim.

Metastatik spinal tümörler

Omurga kemiklerine yayılım kanser hastaları arasında gittikçe artan bir problem oluşturmaktadır, çünkü bu hastalarda yaşam beklentisi gittikçe artmaktadır. Omurga kemiklerine metastazlar en sık olarak meme, akciğer, prostat ve böbrek kanserlerinden olmaktadır. Yayılım yapan tümörler genellikle (%95 ekstradural) yani beyin omurilik zarının dışında yerleşmiş ve omuriliğe dışarıdan basan tümörlerdir.

Bazı kişilerde omurga yayılımı, tüm vücut taraması yapılırken ve tümör henüz küçükken tesadüfen bulunabildiği gibi birçok kişide ise yürüme güçlüğü belden aşağısı felç olduğunda ya da çok şiddetli ağrı gibi nörolojik bulgularla kendilerini gösterirler. Ağrı; lokal ağrı, mekanik ağrı ya da radiküler ağrı şeklinde olabilir. Lokal ağrı, devamlı derinde yerleşen kaşıntılı, sinsi bir ağrıdır. Mekanik ağrı, hareketle ve pozisyonla değişen ağrıdır ve omurganın instabil olmasına bağlıdır. Radiküler ağrı ise sinir kökü boyunca yayılan şiddetli, keskin ve batıcı bir ağrıdır. Etkilenen omurga içten içten kırıldıkça şiddetli ağrılar olur.

Omurga kırığı ve omurilik basısı spinal tümörlerin ve metastazların en çok zarar veren sonucudur.

Birçok tümör omurga bölgesine metastaz yani yayılım yapar. Bütün omurga içerisinde %70 oranla en çok sırt bölgesine tümör yayılımı olmaktadır. %20 bel, %10 ise sırt bölgesine tümör yayılımı görülür. Akciger tümörleri sıklıkla beyin ve omurga yayılımı yapmaktadır. En çok akciğerin edenokarsinomu (lung adenocarcinoma) ve squamoz hücreli karsinomu (squamous cell carcinoma) omurgaya yayılım yapmaktadır.

Hastalar genellikle ağrısı söylemekte ve inceleme yaptırmakta geç kalmaktadırlar. Geç kalma nedeniyle felç gibi sinir sistemi problemi yaşayan 319 hastada yapılan bir çalışmada ağrıların 3 ay gecikmeyle söylendiği ve tanının da en az 2 ay gecikmeyle yapıldığı gösterilmiştir. Bu nedenle kanser hastalarında sırt, bel ve boyun bölgesindeki şüpheli ağrıların MR ile değerlendirilmesi gerekmektedir.

Birçok omura yayılım olursa tedavide öncelik nörolojik fonksiyonların korunması, düzeltilmesi, ağrının giderilmesi, mekanik stablizasyonun sağlanması ve hayat kalitesinin arttırılmasıdır.

Yavaş büyüyen ve tek yani soliter metastaz yapan böbrek kanseri gibi tümörlerde ise ameliyatla tutulan omurun çıkarılması kesin tedavi olabilir.

Ameliyat

Ameliyatla sadece posterior laminektomi dediğimiz arkadan kemik alarak omurilik kanalının genişletilmesi geçmişte çok yapılmış bir tedavidir. Ancak tümörün olduğu yerde durduğu için büyümeye orada devam etmesi, spinal kord hasarına neden olması , ve mekanik stabilizasyonu iyice bozması nedeniyle artık tavsiye edilmemektedir.

Modern beyin cerrahi tedavisinde amaç 360 derece dekompresyon yapılması, spinal kordun etrafındaki tüm tümöral yapıların temizlenmesi ve tutulan omurganın çıkarılarak yerine titanyum kafes konması ile mekanik stablizasyonun titanyum vidalarla sağlanmasıdır.

Genel tedavi prensipleri

Bir kere metastatik omurga tümörü tanısı konduğunda öncelikle sinir sistemi ile ilgili felç ya da kısmi felç gibi bulgular olup olmadığına yani omuriliğin bası altında olup olmadığına bakılır. Sonra kırık olup olmadığı ve omurgada instabilite olup olmadığına bakılır. Bel seviyesindeki tümörlerde ise omurga kanalının %50 den fazlası tümör ile dolu ise yine omurilik basısı varmış gibi değerlendirmek gereklidir.

Spinal instabilite nedir? Spinal instabilite; kabaca omurgada öne doğru belirgin eğrilik olması, omurgada belirgin kayma olması veya omurgadan bir kemik parçasının kırılarak omurga kanalına doğru yer değiştirmiş olması nedeniyle omurganın normal hareketlerini omuriliğe zarar vermeden yapmasının mümkün olmaması durumudur.

Omurilik basısı yoksa spinal kanal basısı yoksa ve asıl kanser hematolojik yani kan kanseri yayılımı türünden ise bunlar radyoterapiye daha çok duyarlı olduklarından genellikle 10 gün süreyle günlük 10 Gy dozunda olmak üzere toplam 30 Gy ışın uygulaması yapılır.

Omurilik basısı varsa hastaya öncelikle deksametazon tedavisi başlanır.

Sonra basıyı kaldırmak ve tümörü çıkarmak için ameliyat yapılır.

Sonra radyoterapi ve kemoterapi yapılır.

Tedavide tümörün patolojik tanısı, radyoterapiye duyarlılığı ve sistemik tedaviye duyarlılığı önemlidir.